Over appels en peren

Toen mijn mama het voorbije jaar een bikkelharde, en bij voorbaat ongelijke, strijd voerde tegen borstkanker, was ik zeer bewust bezig met afscheid nemen. Het stond vrij snel vast dat ze haar strijd niet zou winnen. En vanaf dat moment greep ik elke kans om met haar te gaan eten, en haar nog zoveel mogelijk dingen te vertellen en te vragen.

Ik zocht een jobstudent voor dinsdagochtend, om dan bij haar te kunnen zijn. Ik gaf haar een boekje met persoonlijke vragen om in te vullen. We lieten samen een tattoo zetten, omdat zij die al haar hele leven wilde, en opdat ik een tastbare herinnering aan onze hechte band zou hebben voor later. En elk moment dat we samen beleefden, legde ik vast in honderden foto’s. Ik nam zoveel foto’s van haar, dat ze er half ongemakkelijk van werd, maar ze liet me doen. Omdat ze voelde waar ik mee bezig was. 

Als een detective sprokkelde ik bewijzen van haar bestaan. Ervan overtuigd dat alle restjes mama die ik kon verzamelen mij zouden helpen, om haar dichterbij te halen op de dag dat ze echt weg was.

Tegelijk was ik ook al volop plannen aan het maken over hoe ik het zou aanpakken ná haar dood. En hoe ik haar ziekte en overlijden zou ombuigen naar iets positiefs. Ik zou acties opzetten voor Think Pink, de organisatie die zich inzet voor borstkanker. Ik wilde samenwerken met een Gentse bakker om cupcake-tieten te bakken en te verkopen voor de Warmste Week, die natuurlijk volledig in het teken zou staan van mijn moeder haar ziekte. En ik wilde klanten die zelf ziek zijn, helpen met het vinden van degelijke en mooie prothesebeha’s en badpakken. Net zoals ik voor mijn mama had gedaan.

Ik was ervan overtuigd dat ik dat kon. Omdat ik er van zo dichtbij was bij geweest. Toen ze geopereerd werd, en voor het eerst naar haar geschonden lichaam durfde te kijken. Toen we samen met haar beste vriendin en haar vriend haar haar hebben afgeschoren. En toen we samen een mooi prothesebadpak gezocht hebben voor haar laatste reis naar Griekenland.

Ik wist zeker dat die ervaringen van mij de geknipt persoon maakten om vrouwen met borstkanker te helpen. Om naar hun verhalen te luisteren. En voor hen mooie beha’s uit te zoeken. En dat het mij ook zou helpen om mijn moeder haar ziekte en dood zinvoller te maken.

Maar nu mijn mama er effectief niet meer is, bijna vier maanden al, blijkt dat die dadendrang geen steek houdt. Dat de tastbaren bewijzen van haar bestaan haar niet dichter brengen. En dat je rouw niet kan counteren met een strak plan.

Haar haren die ik heb bijgehouden, omdat acajou al sinds ze een jonge vrouw was haar kleur was, en ze daardoor zo’n wezenlijk onderdeel vormden van wie zij was… staan al sinds januari onaangeroerd op onze vensterbank. En gelukkig is mijn man zo attent om niet te vragen wat een pot met haar in een keuken staat te doen. Ik slaag er niet eens in om die pot te verzetten, laat staan erin te kijken. Nog niet.

Haar T-shirt dat ze droeg toen ze stierf, en dat ik perse wilde hebben voor de dag dat ik zou vergeten hoe mijn moeder rook. Ik heb het ergens diep weggestopt. Ik kan er niet eens naar kijken. Eraan ruiken, dat kan mijn hart niet aan. Nog niet.

Haar foto’s. In een vlaag van daadkracht heb ik er een paar laten inkaderen om op te hangen in mijn bureau. Ze liggen in een schuif, gewikkeld in een keukenhanddoek. Ze ophangen lukt me niet. Nog niet.

Het beetje as dat ik heb laten apart houden, om te laten verwerken in een juweel. De doos waarin het zit, staat niet eens in mijn eigen huis. Ik kan het niet.

Think Pink… Oktober -de borstkankermaand- is vandaag begonnen. Ik heb geen actie op poten gezet. Ik kan het nog niet.

Terwijl ik dacht dat rouw een grote dadendrang ging op gang brengen, blijkt dat rouw vooral een stille kracht is. Die ervoor zorgt dat alles een beetje in een waas gebeurt, en dat mijn hoofd soms een pot moes is, waardoor ik mijn schoenen in de koelkast zet, en vreemde dingen doe in het verkeer. Het is een stille kracht die tegelijk zo overweldigend kan zijn, dat ik haar liefst zo ver mogelijk op afstand hou, en pas af en toe voorzichtig toelaat, op de fiets, alleen in bed, of onder water in het zwembad.

Het is de kracht die ervoor zorgt dat ik niet in haar ogen kan kijken, niet aan haar kleren kan ruiken, of aan haar haren voelen. En die ervoor zorgt dat ik niet in staat ben om te luisteren naar de verhalen van anderen. Omdat het minste woord, of de kleinste herinnering genoeg is om mij mee te sleuren, naar een plek waar ik niets meer onder controle heb.

En misschien lukt het volgend jaar allemaal wel. En kan ik dan wél vrouwen met borstkanker helpen in mijn winkel, en sta ik dan wél als een ijverige moeder cakes te bakken om ze samen met mijn zoon te verkopen voor de Warmste Week. Voor Mutti’s rotziekte.

Wie weet.

Maar nu nog even niet.